«Στη βόρεια Αφρική, σας θυμίζω, με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήμασταν διατεθειμένοι – ή και έγινε – να βομβαρδίσουμε και μέσα σε λιμάνια τις βάρκες που έρχονται. Αυτό η Ελλάδα δεν μπορεί να το κάνει με τους γείτονές της, να βομβαρδίζει μέσα στα λιμάνια τις βάρκες που έρχονται».
Νίκος Κοτζιάς στο πλαίσιο της συνάντησης με τον ΥΠΕΞ της Γερμανίας F.-W. Steinmeier, ΠΑ.ΠΕΙ, 29.10.2015.
Σε ένα κόσμο που παραπαίει, υπάρχει από όλες τις πλευρές η τάση να εξηγηθεί κάθε «δυσλειτουργία» με όρους που έχει θέσει η κυρίαρχη τάξη. Μιλάνε για «οικονομική κρίση», για εποχές «πριν» και «μετά» το 2008, υπονοώντας ότι μέχρι πρόσφατα όλα δούλευαν περίπου ρολόι στον καπιταλισμό μέχρι τη στιγμή της άτυχης χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 που λίγο-πολύ αντιμετωπίζεται ως φυσική καταστροφή. Αναπόφευκτα η πολιτική ανάλυση ακόμα και από τμήματα του «κινήματος» πέφτει στην παγίδα της μεταφυσικής προσέγγισης των πραγμάτων, με την έννοια ότι υπάρχει μια αγωνιώδης προσπάθεια να δοθεί μια εξήγηση που θα αποκαλύπτει το μυστικό και καλοοργανωμένο «σχέδιο των ελίτ». Για εμάς ο καπιταλισμός είναι οι κρίσεις του και όσα βλέπουμε να συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια έχουν να κάνουν με την μεταστροφή του προς ένα καζινοποιημένο μοντέλο – «κρίση» που θεωρούμε πως είναι δομική, διαρθρωτική και συστημική και όχι απλώς παρενέργεια ή δυσλειτουργία. Για εμάς δεν υπάρχει «Διευθυντήριο» του κεφαλαίου, ούτε σε εθνικό ούτε σε διεθνές επίπεδο. Δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει πίσω από τις ακολουθούμενες πολιτικές ένα γενικό, μακροπρόθεσμο σχέδιο με καθορισμένους στόχους, αλλά αντίθετα, φαίνεται πιθανότερο πως υπάρχει μια τακτική του «βλέποντας και κάνοντας» και μια λογική του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
Μέσα σ΄αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξεταστεί και το γεγονός της αύξησης της μετανάστευσης. Τα εκατομμύρια των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους στην προσπάθειά τους να σωθούν από πολέμους ή ολοκληρωτικά καθεστώτα, από τη βία της θεοκρατίας, της εξαθλίωσης ή λόγω της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος, δεν είναι άψυχες μαριονέτες που κινούνται από τα νήματα των μητροπολιτικών καπιταλιστικών κρατών ή του μεγάλου κεφαλαίου, αλλά ιστορικά υποκείμενα που με τις πράξεις τους έρχονται να αποδείξουν κατά ένα περίεργο τρόπο τις εσωτερικές αδυναμίες και τα κενά ενός συστήματος που μέρα με τη μέρα καταρρέει. Η «δημοκρατική Ευρώπη», η Ευρώπη της «ελευθερίας», η νεοφιλελεύθερη Ε.Ε. που φτωχοποιεί όλο και περισσότερους από τους κατοίκους της, έρχεται αντιμέτωπη με πραγματικότητες που – παρά τη γενική αίσθηση που υπάρχει στους κύκλους των καταπιεσμένων – αδυνατεί να ελέγξει, υποκύπτοντας στην απληστία και την ασυδοσία των κοινοβουλευτικών της ολιγαρχιών. Τα κύματα των μεταναστών περισσότερο φαντάζουν ως ένα αποτέλεσμα των βάρβαρων διεργασιών του καπιταλισμού που εξαθλίωσε ολόκληρο τον πλανήτη παρά ως μία προσχεδιασμένη στρατηγική προκειμένου η Δύση της φτώχειας, της ανεργίας και των αδιεξόδων πλέον, να βρει «φτηνά εργατικά χέρια». Η απομυθοποίηση των καπιταλιστικών μύθων της «Ανάπτυξης» και της «Κοινωνίας της Ευημερίας» μετατρέπουν την Ευρώπη που υπερηφανευόταν για τον (κατά την άποψή μας ένοχο και υποκριτικό) φιλελευθερισμό της, σε μια τρομαγμένη ήπειρο που μεταμορφώνεται σε οχυρό χτίζοντας τείχη, δολοφονώντας ανενδοίαστα ανθρώπους και εκφασίζοντας τις τοπικές κοινωνίες που εξαθλιώνονται μέρα με τη μέρα. Η ιδεολογική κατασκευή του Άλλου, του Εισβολέα που απειλεί τα οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά στερεότυπα της Δύσης, με δυο λόγια η ιδεολογικοποίηση του Φόβου και της Μισαλλοδοξίας γίνεται το μέσο με το οποίο επιχειρείται να δοθεί η χαριστική βολή σε κάθε επίφαση δημοκρατικότητας και ελευθερίας που τυχόν είχε απομείνει στις δυτικές κοινωνίες.
Εμείς δε δεχόμαστε τον διαχωρισμό των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα σε πρόσφυγες και μετανάστες. Ο διαχωρισμός που επιχειρείται συντονισμένα από Κράτος και ΜΜΕ δεν είναι καθόλου αθώος: άνθρωποι «πολλών ταχυτήτων» προσχηματικά χωρισμένοι από κατασκευασμένα σύνορα, με στόχο την απόλυτη κατηγοριοποίηση σε «νόμιμους» και «παράνομους», με τους τελευταίους να γίνονται συνώνυμο του σκουπιδιού, του απόκληρου που ουσιαστικά δεν του αναγνωρίζεται η ανθρώπινη υπόσταση. Είναι φανερό πως αυτού του τύπου οι διαχωρισμοί προωθούν και επεκτείνουν φοβικά ή/και ρατσιστικά σύνδρομα και προκαλούν κοινωνικές αντιδράσεις και αυτοματισμούς που βαίνουν κυρίως προς όφελος των κυρίαρχων τάξεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως η συζήτηση πάντοτε γίνεται με όρους τέτοιους, πάντοτε στο πού κατευθύνονται οι άνθρωποι και ελάχιστα στο γιατί φεύγουν.
Όπως ειπώθηκε, τα ΜΜΕ έχουν το δικό τους σημαντικό μερίδιο ευθύνης για το κομφούζιο που επικρατεί στο μυαλό ακόμα και των φαινομενικά πιο προοδευτικών, αφού αλλάζοντας προσωπείο ανάλογα με την επικαιρότητα, χτίζουν για λογαριασμό της Εξουσίας το κυρίαρχο αφήγημα. Επενδύουν -όπως πάντα εξάλλου- στο θέαμα και στην υποκίνηση ενός υποκριτικού συναισθηματισμού, με όχημα το διαχρονικά αγαπημένο τους θέμα: τα παιδιά. Από τη μία προκαλούν δήθεν σάλο για τον μικρό Αϊλάν -κι ενώ ο θάνατος αμέτρητων παιδιών περνάει στα ψιλά, καθώς δε συνοδεύεται από φωτογραφίες- κι από την άλλη απρόσκοπτα συνεχίζουν την προπαγάνδα τους περί «λαθρομεταναστών», εθνικού κινδύνου ή ακόμα και της αλλοίωσης του χριστιανικού χαρακτήρα της Ευρώπης. Εξυπηρετείται έτσι η ρητορική που αυθαίρετα κατηγοριοποιεί τους ανθρώπους σε αθώους ή ένοχους, επιθυμητούς ή ανεπιθύμητους. Τελευταία γράφηκε από τον γνωστό ρουφιάνο Τέλλογλου πως οι άνθρωποι από τη Συρία φεύγουν επειδή, λέει, δεν μπορούν να πληρώσουν το ρεύμα τους… και φυσικά το μόνιμο υπονοούμενο είναι πως ανάμεσα στους ανθρώπους που έρχονται με τις πλαστικές βάρκες κι ένα σωσίβιο βρίσκονται απαραίτητα και τζιχαντιστές μαζί τους.
Στο σημείο αυτό πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για τη στάση της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας πάνω στο θέμα. Κατά τη νεοελληνική μυθολογία των τελευταίων δεκαετιών, οι έλληνες είναι ένας λαός ιδιαίτερα ευαίσθητος στο ζήτημα της προσφυγιάς, γιατί στο παρελθόν είχε έρθει κι ο ίδιος σ’ αυτή τη θέση (και συνεπώς, μόνο και μόνο γι’ αυτό το λόγο, όποιος αμφισβητεί τις καλές προθέσεις του απέναντι στους μετανάστες είναι κακοπροαίρετος, ανθέλληνας, ανιστόρητος κλπ). Αρκεί να θυμηθούμε την αντιμετώπιση που είχαν οι μικρασιάτες από τον ντόπιο πληθυσμό όταν ήρθαν στην Ελλάδα για να φανεί η μυθολογική διάσταση της κυρίαρχης αφήγησης. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Η αισχροκέρδεια των εφοπλιστών που μεταφέρουν μετανάστες, των ξενοδόχων και του απλού κόσμου που ενοχλείται από την παρουσία τους όχι όμως και από τα χρήματά τους, δηλαδή όλων αυτών που από τη μία ξερνάνε το εθνικιστικό και ρατσιστικό τους παραλήρημα και από την άλλη τα κονομάνε σε βάρος τους π.χ. με εξωφρενικές υπερχρεώσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, έρχεται ως συνέχεια των απλήρωτων αιματοβαμμένων εργατοωρών της κάθε Μανωλάδας.
Αναγνωρίζουμε βέβαια πως υπάρχει και μια μερίδα ανθρώπων που, χωρίς απαραίτητα να έχουν τα ίδια πολιτικά πιστεύω με εμάς, ξεπερνούν τους εαυτούς τους και περνάνε στην έμπρακτη αλληλεγγύη προς όλους αυτούς που έχουν ανάγκη, αλλά όλοι μας ξέρουμε πολύ καλά πως αυτοί είναι μια πολύ μικρή μειοψηφία. Παράλληλα, ένα τμήμα της ελληνικής κοινωνίας το οποίο διατηρεί για τον εαυτό του την ιδέα πως είναι προοδευτικό, αναλώνεται σε πράξεις απλής φιλανθρωπίας ή δηλώνει αμήχανα συμπάθεια για τους ανθρώπους που «έφυγαν εξαιτίας του πολέμου». Μ’ αυτό τον τρόπο αφενός αποενοχοποιείται για την επιλογή του να στηρίξει την αριστερή κυβέρνηση, ακόμα και μετά το φιάσκο του δημοψηφίσματος, στο οποίο βλακωδώς είχε στηρίξει τις «αντιμνημονιακές» του ελπίδες, αφετέρου ξεπλένει την κυβέρνηση ως προς τον τρόπο που χειρίζεται το μεταναστευτικό, αφού της αναγνωρίζει καλές προθέσεις στην επιφανειακή προσπάθειά της να βοηθήσει τους ταλαιπωρημένους «πρόσφυγες» και τον ανομολόγητο σκοπό της να απωθήσει τους κακούς «οικονομικούς μετανάστες». Έτσι όμως παρέχει τη συναίνεσή του στη στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης που δεν είναι άλλη από την περιθωριοποίηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των μεταναστών που δεν θα αναγνωριστούν τελικά από την Ε.Ε. ως «πρόσφυγες». Παράλληλα η ελληνική κοινωνία, με αυτή την υποκριτική της συμπεριφορά, γίνεται συνένοχος στα εγκλήματα που γίνονται στο Αιγαίο, για τα οποία ευθύνεται ξεκάθαρα η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝ.ΕΛΛ. Η υιοθέτηση των επικοινωνιακών τεχνασμάτων της κυβέρνησης που παριστάνει ότι κόντρα στη νεοφιλελεύθερη Ε.Ε. προστατεύει τα αναγνωρισμένα από το διεθνές δίκαιο δικαιώματα των προσφύγων προστατεύοντας παράλληλα τη χώρα από τους εκτός νόμους μη-πραγματικούς πρόσφυγες (κάτι που τάχα δεν μπόρεσε να κάνει για το ελληνικό χρέος), είναι ένοχη αφού: α) αναπαράγει την ψευδή εικόνα της Αριστεράς που πήρε πρώτη φορά την εξουσία και έπεσε θύμα διεθνούς πραξικοπήματος και β) νομιμοποιεί το βάρβαρο διαχωρισμό προσφύγων-μεταναστών, δυναμιτίζοντας το ρατσιστικό μίσος σε μια κοινωνία, η οποία έχει φυλακιστεί μεταξύ των ναζιστών της Χ.Α. και των πατριωτών των υπολοίπων κομμάτων (συμπεριλαμβανομένων των αριστερών). Πόσο εύκολα ξεχάστηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο Παπουτσής του ΠΑΣΟΚ έχτιζε τον φράχτη στον Έβρο, κατακεραύνωνε την τότε κυβέρνηση ζητώντας το άμεσο γκρέμισμα του… τόσο εύκολα ώστε τώρα που κυβερνά να μπορεί ν’ ανακαλύψει ότι ο «φράχτης του Έβρου χρειάζεται για ασφάλεια» (όπως κυνικά δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός των μπάτσων, Ν. Τόσκας).
Σαν αναρχικές και αναρχικοί, ως πρώτο υπαίτιο των μαζικών δολοφονιών, που συντελούνται καθημερινά στις θάλασσες του Αιγαίου, θεωρούμε αρχικά -και σταθερά- το ελληνικό κράτος. Οι φιλάνθρωπες κορώνες και τα αναθέματα κατά της Ε.Ε. από τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα πρέπει να πείσουν κανέναν και κρύβουν από πίσω μια πολύ βρώμικη ατζέντα που περιλαμβάνει από την μία πλευρά την απόσπαση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων κονδυλίων από την Ε.Ε., τα οποία φυσικά και δε θα καταλήξουν στους μετανάστες αλλά στη νέα φουρνιά εργολάβων της φιλανθρωπίας και από την άλλη την πολιτική επιλογή της μη-αποδοχής/ενσωμάτωσης των μεταναστών στη χώρα.
Από την άλλη είμαστε αντίθετοι και στην εργαλειακή, σχεδόν χειριστική, στάση που έχουν πολλές τάσεις της Αριστεράς απέναντι στους μετανάστες. Συνήθως τους βλέπουν ως μία εν δυνάμει δεξαμενή υποστηρικτών των δικών τους θέσεων και επιδιώξεων, ως μία τονωτική ένεση για την ενδυνάμωση του «προλεταριάτου». Φαίνεται ότι κάποιοι στην Αριστερά περισσότερο ενδιαφέρονται να κάνουν το κομμάτι τους στην πλάτη των μεταναστών ή έστω να πάρουν αυτοί πρωτοβουλίες «για το καλό» των άλλων (σα να μην ξέρουν οι μετανάστες τι θέλουν και ποιο είναι το ζητούμενό τους). Έτσι εξηγείται και η σχιζοειδής στάση αυτού κομματιού της απέναντι στο ζήτημα, αφού δεν απευθύνεται ποτέ στους μετανάστες, αλλά πάντα μονολογεί για τους μετανάστες.
Γι’ αυτό η αλληλεγγύη δεν είναι απλά μια λέξη αλλά μια ολόκληρη πολιτική πρακτική. Αλληλεγγύη είναι η υγιής τάση που αισθάνεται το μέλος κάθε κοινωνίας για αλληλοβοήθεια και αλληλοϋποστήριξη. Η αλληλεγγύη δεν είναι φιλανθρωπία και δεν θα πρέπει να συγχέεται με αυτή. Η επιμονή της κυρίαρχης τάξης για «βοήθεια στο φτωχό συνάνθρωπο» δε είναι παρά μια κωμικοτραγική υποκρισία, αφού η ίδια η κυρίαρχη τάξη είναι αυτή που εκμεταλλεύεται και δημιουργεί το «φτωχό συνάνθρωπο» που τόσο πολύ επιθυμεί να βοηθήσει. Αλληλεγγύη είναι η αυτοοργάνωση, η ισότητα των μελών και η ανυπαρξία διακρίσεων μεταξύ τους. Αλληλεγγύη σημαίνει δράση για το σήμερα και πρόταση ζωής για το αύριο. Αυτός είναι ο λόγος που διάφοροι Τσίπρες καπηλεύονται τη λέξη. Γιατί τη φοβούνται. Προσπαθούν να της στερήσουν όλο το εξεγερτικό και πολιτικό περιεχόμενο και να την καταλήξουν αντί για μοχλό μιας εν δυνάμει εξέγερσης, ως απλά μια πράξη οίκτου. Καλό θα είναι να μην το ξεχνά κανείς και καμιά αυτό.
Σε έναν κόσμο ανερμάτιστο, όπου οι έννοιες μένουν κούφιες από κάθε νόημα, εναπόκειται σ’ εμάς να τον κατανοήσουμε και να αρθρώσουμε το δικό μας λόγο. Για εμάς το σημερινό τέλμα μπορεί κάλλιστα να είναι αποτέλεσμα των λανθασμένων επιλογών των κυρίαρχων στρωμάτων που εξουσιάζουν την υπόλοιπη κοινωνία. Σκοπός μας είναι να απαλλαγούμε κι εμείς οι ίδιοι και η κοινωνία από το φόβο. Η γνώση ότι ο αντίπαλος δεν είναι αήττητος αλλά ότι βρίσκεται και αυτός σε αδιέξοδο, μπορεί να αποδειχθεί κομβικής σημασίας. Σε κάθε περίπτωση το πρώτο βήμα θα έχει γίνει αν απεγκλωβιστούμε απ’ την αδράνεια. Κανείς δεν μπορεί να υποσχεθεί τίποτα σε κανέναν και κάθε προσπάθειά μας δεν προσανατολίζεται απαραίτητα σε κάποιου είδους «νίκη»· διατηρούμε όμως για τους εαυτούς μας το δικαίωμα να νιώσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή χαρά υπονομεύοντας αυτό τον κόσμο που θέλει να μας πείσει ότι δεν χωράμε όλοι εντός του.
Καλούμε το Σάββατο 21/11, ώρα 12:00, στη πλατεία Βικτωρίας σε πορεία αλληλεγγύης για τους/τις μετανάστες/τριες.
ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΚΙΕΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ
Το κεφάλαιο σύνορα δεν έχει, ας γκρεμίσουμε αυτά που υπάρχουν για τους ανθρώπους
Αναρχική συλλογικότητα
Antinertia